روش سنتی ،فصل بیست و یک روانشناسی تربیتی،منبع آزمون آموزگاری 1402
انتخاب روش های مناسب برای سنجش هدف های مختلف
هدف های آموزشی بسیار متنوع اند. معلمان موفق هم در تهیه طرح درس و هم در تهیه طرح سنجش خود از هدف های گوناگون وابسته به سطوح و طبقات مختلف یادگیری استفاده میکنند. برای اینکه این هدف های گوناگون به خوبی سنجش شوند روش ها و فنون مختلف سنجش مورد نیازند. روش های مهم سنجش فرایندها و فراورده های یادگیری دانش آموزان و دانشجویان را به اختصار معرفی میکنیم در ارتباط با استفاده از هر یک از روش های سنجش معلم یا سنجشگر باید توجه کند که کدام روش برای کدام هدف یا هدف ها مناسب است و آن گاه متناسب با هدف های موجود در جدول مشخصات خود به انتخاب روش های سنجش وابسته به آنها اقدام نماید.
روش های سنتی سنجش یادگیری
روش های سنتی دیرمان يا مرسوم سنجش یادگیری که عمدتاً در ارتباط با هدف های حوزه شناختی به کار میروند به روش های مداد و کاغذی یا کتبی شهرت دارند. این روش ها از دو دسته کلی بسته پاسخ و باز پاسخ تشکیل میشوند هر یک از این دو دسته نیز دربرگیرنده چند روش سنجش است.به روش های بسته پاسخ روش های پاسخگزین هم گفته می.شود علت نام گذاری این روش ها به بسته پاسخ یا پاسخگزین این است که در آنها معلم یا سنجشگر هم صورت سؤال و هم پاسخ سؤال را تهیه میکند و در اختیار پاسخ دهنده میگذارد و از او میخواهد تا درباره آنها تصمیم بگیرد؛ مثلاً صحیح یا غلط بودن سؤال را تعیین کند نوع صحیح غلط، تعدادی پرسش را با تعدادی پاسخ جور کند نوع جور کردنی یا از میان پاسخ های پیشنهادی پاسخ درست را برگزیند (نوع چند گزینه ای).
آزمون جور کردنی
نوع دیگر آزمون های بسته پاسخ آزمون جور کردنی است. هر آزمون جور کردنی از تعدادی تمرین یا سؤال تشکیل می شود و هر تمرین نیز شامل سه قسمت است (۱) راهنمای انجام دادن تمرین یا جواب دادن به سؤال جور کردنی (۲) فهرست محرک ها یا پرسش ها و (۳) فهرست پاسخ ها به نمونه زیر توجه کنید:
1.موضوع های مهم و مرتبط با هدف های آموزشی را در سؤال های خود بنویسید.
2. سؤال هایی طرح کنید که درست یا غلط بودن آنها قابل دفاع باشد.
3.از جمله های پیچیده و چند قسمتی استفاده نکنید.
4. در هر سؤال بیشتر از یک موضوع قرار ندهید.
5. تا آنجا که ممکن است از طرح سؤال های منفی پرهیز کنید.
6. از کلمات راهنما یا اشاره کننده به جواب درست استفاده نکنید.
7.بهتر است تعداد سؤال های غلط قدری بیشتر از سؤال های صحیح باشد.
8.سعی کنید طول سؤال های صحیح و سؤال های غلط هم اندازه باشند.
امتیازها و محدودیت های آزمون های جور کردنی
سؤال های جور کردنی همۀ امتیازهای سؤال های صحیح غلط را دارند یعنی هم تهیه آنها نسبتاً آسان است هم در تصحیح جواب ها نظر مصحح دخالت نمیکند و هم در یک جلسه امتحان تعداد زیادی از آنها را میتوان مورد استفاده قرار داد به علاوه از این سوال ها میتوان برای سنجش توانایی تشخیص روابط میان امور به خوبی سود برد. در ضمن در قیاس با سؤال های صحیح غلط محدودیت های سؤال های جور کردنی کمترند. نخست اینکه امکان حدس زدن کورکورانه را کاهش میدهند دوم ،اینکه به سنجش هدف های سطح خیلی پایین محدود نمی شوند. با این حال از این سؤال ها برای سنجش هدف های مهم نمیتوان استفاده کرد.
1.موضوع های مهم و مرتبط با هدف های آموزشی را در سؤال ها قرار دهید.
2.پرسش ها و پاسخ های هر تمرین یا سؤال را متجانس انتخاب کنید.
3.طول فهرست پرسش ها و پاسخ ها را کوتاه بگیرید.
4. توضیحات مفصل را در فهرست پرسش ها قرار دهید و در فهرست پاسخ ها مطالب کمتری بنویسید.
5.اطلاعات کامل درباره چگونگی جور کردن پرسش ها و پاسخ ها را در راهنمای سؤال بیاورید.
6. از نوشتن سؤال ها یا تمرین هایی که پرسش ها و پاسخ های آنها کاملاً جور میشوند پرهیز کنید. .
7.هر یک از پاسخ ها باید برای تمام پرسش ها درست جلوه کند.
8. پرسش ها را با شماره و پاسخ ها را با حرف مشخص کنید.
امتیازها و محدودیت های آزمون های چندگزینه ای
آزمون های چندگزینه ای بهترین نوع آزمون های بسته پاسخ اند و در قیاس با سایر آزمون های بسته پاسخ از امتیازهای زیادی برخوردارند به طور کلی امتیازهای آزمون های چندگزینه ای را میتوان به شرح زیر بیان کرد:
1.این آزمون ها از سایر آزمون های عینی انعطاف پذیرترند، و علاوه بر دانش، توانایی استدلال، قضاوت و بسیاری بازده های مهم دیگر یادگیری را می سنجند.
2. با استفاده از سؤال های چندگزینه ای میتوان در یک زمان محدود تعداد زیادی از هدف های آموزشی و بخش مهمی از محتوای درس را سنجش کرد
3. آزمون های چندگزینه ای نسبت به آزمون های صحیح غلط کمتر امکان حدس زدن کورکورانه را به آزمون شونده میدهند.
4. پاسخ های این سؤال ها به سادگی و با عینیت کامل قابل تصحیح هستند.
5.دانش آموزان و معلمان این نوع آزمون ها را به سایر آزمون های عینی ترجیح میدهند.
6. اگر گزینه های انحرافی این آزمون ها با توجه به اشتباهات و کج فهمی های متداول دانش آموزان تهیه شوند، منبع بسیار مناسبی برای تشخیص مشکلات یادگیری دانش آموزان خواهند بود. آزمون های چند گزینه ای از چند نظر مورد انتقاد قرار گرفته اند ما در اینجا انتقادها را به عنوان محدودیت های آزمون های چند گزینه ای بر می شماریم
1.ساختن این آزمون ها بسیار دشوار است از جمله اینکه معلمان غالباً نمی توانند گزینه های انحرافی مناسب برای سؤال های چندگزینه ای بیابند.
2.معلمان اغلب سؤال های چندگزینه ای را در حد سنجش اطلاعات جزئی و کم اهمیت مینویسند.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.