روش پرسش و پاسخ،فصل نهم فنون تدریس از سری منابع آزمون آموزگاری ۱۴۰۲
روش پرسش و پاسخ
در این روش معلم دانش آموزان را به تفکر و تلاش درباره مفهومی جدید با بیان مطلبی تشویق میکند. وی اندیشه ها و تفکرات خود را به دانش آموزان دیکته نمی کند، بلکه چون آیینه ای تفکرات و احساسات آنها را منعکس می سازد و با اظهار نظرهای منطقی ادراک ها و فعالیت های دانش آموزان را جهت میدهد. اگر دانش آموزی در دستیابی به اهداف آموزشی با توانایی در پاسخ دچار مشکل شود معلم مشکل را تنها با توضیح بر طرف نمی سازد بلکه به دانش آموز کمک می کند با انتخاب راهبردهای مناسب خود شخصاً در جهت حل مشکل اقدام نماید. او به عنوان یک تسهیل کننده رخدادهای آموزشی از داوری یا نتیجه گیری علمی و اخلاقی می پرهیزد. دانش آموزان در بیان عقاید خود کاملاً آزادند و روابط معلم با دانش آموزان فارغ از هرگونه فشار و تحمیل است. معلم از جهت گیری فردی یا واکنش به صورت رفتار انتقادی اجتناب می ورزد و به جای توضیح با پاسخ مستقیم به دانش آموزان اجازه میدهد اظهار نظر کنند و به جریان تفکر و احساسات خود جهت دهند در این روش دانش آموزان میکوشند با فعالیت های ذهنی از معلوم به مجهول در جهت حل مسئله گام بردارند .نقش معلم در تمام مراحل تدریس نقش ارشادی است نه جهت دهنده و کنترل کننده مستقیم فعالیت ها او هرگز در پرسش یا رفتار ارشادی خود به تفسیر و ارزشیابی عملکرد دانش آموزان نمی پردازد بلکه به گونه ای رفتار میکند که آنها بتوانند به راحتی نظرها و احساسات خود را ارائه دهند و مسئولیت اعمال خود را بپذیرند و راه های دستیابی به اهداف آموزشی را خود شخصا انتخاب و طراحی کنند.در روش پرسش و پاسخ نیز معلم هنگام جلب توجه دانش آموز به مطلب یا درس جدید و تدریس آن مستقیماً به بیان مطلب نمی پردازد بلکه با طرح سؤال های برنامه ریزی شده فعالیت ذهنی دانش آموزان را در مسیر مطالب و مفاهیم جدید قرار داده، آن را هدایت میکند تا خود به کشف مفاهیم جدید توفیق یابند. این روش برای مرور مطالبی که قبلاً آموخته شده و با ارزشیابی میزان درکی که دانش آموزان از مفهوم درس دارند و همچنین برای پرورش قدرت تفکر و استدلال آنها بسیار مؤثر است؛ اما سؤالات باید با توجه به زمینه های علمی دانش آموزان به گونه ای مطرح شوند که توجه آنان را برانگیزد و ذهن آنان را به حرکت در آورد. در کلاس های پر جمعیت معلم باید ترتیبی اتخاذ کند تا همه دانش آموزان در جریان فعالیت های آموزشی قرار گیرند و فعالانه به اندیشه و پرسش و پاسخ بپردازند. از طرف دیگر معلم باید به دانش آموزان فرصت کافی برای تفکر و تامل و پاسخ دادن بدهد.
روش پرسش و پاسخ بر سه اصل مشکی است
1.وجود سؤال یا مسئله ای که کنجکاوی دانش آموزان را برانگیزد و آنان را وادار به تلاش ذهنی کند
۲ طرح سؤال های متوالی برای تداوم فعالیت های ذهنی
3.هدایت تلاش ذهن برای کشف آگاهانه مسئله به طوری که نتیجه آن به خلاقیت فکری و کسب دانش منجر شود
هدف از روش پرسش و پاسخ تشخیص و تحریک تفکر، توانایی ها، علایق تقویت قدرت استدلال سنجش و قضاوت استفاده از تجارب و داشته های گذشته و ایجاد اعتماد به نفس در دانش آموز است.
محاسن و محدودیت های روش پرسش و پاسخ
الف) محاسن
1.موجب تقویت اعتماد به نفس در دانش آموزان میشود
2. منجر به ایجاد علاقه و تقویت تفکر خلاق در دانش آموزان میشود
3.استدلال و قدرت اظهار نظر دانش آموزان را تقویت می کند
4.دانش آموزان را به شرکت در بحث و فعالیتهای آموزشی و در نتیجه یادگیری مؤثر تشویق می کند
5. انگیزه فعالیت مطالعه و تحقیق را در دانش آموزان افزایش می دهد.
ب) محدوديت ها
1.این روش برای کلاس های پر جمعیت مناسب نیست
2.این روش مستلزم هدف های مشخص و وقت زیاد است
3.در صورت عدم تسلط و مهارت معلم ممکن است پرسش و پاسخ به انحراف کشیده شود
4.در همه دروس قابل اجرا نیست
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.