سبک های یادگیری،فصل دهم روانشناسی تربیتی،منبع آزمون آموزگاری ۱۴۰۲
سبک های یادگیری:
می توان سبک یادگیری را به عنوان رویکرد شخصی یادگیرندگان به یادگیری حل مسئله و پردازش اطلاعات یا روشی که یادگیرنده در یادگیری خود آن را به روش های دیگر ترجیح میدهد تعریف کرد به همین سبب، بعضی از روانشناسان پرورشی، از جمله وولفلک ، اصطلاح ترجیح یادگیری را بهتر از سبک یادگیری میداند و برای آن تعریف زیر را به دست داده است راه های مورد پسند فرد برای مطالعه و یادگیری مانند استفاده از تصاویر به جای کتاب کار کردن با دیگران به عوض تنها کار کردن یادگیری موقعیت های ساختارمند در مقابل موقعیت های غیر ساختارمند و غیره .ما نیز معتقدیم که سبک های یادگیری همان ترجیحات فرد هستند و لذا در این کتاب اصطلاحات سبک یادگیری و ترجیح یادگیری را معادل به کار برده ایم نکته ای که باید در اینجا یادآور شویم این است که به خلاف هوش و استعداد که توانایی هستند سبک یادگیری توانایی نیست از این رو سبک یادگیری به اینکه یادگیرنده چگونه یاد می گیرد اشاره میکند نه به اینکه به چه خوبی از عهده یادگیری بر می آید.
دانش آموزان دارای هوش یکسان اغلب نسبت به تکالیف کلاسی متفاوت برخورد میکنند و درباره موضوع های درسی متفاوت فکر میکنند بعضی از این تفاوت ها ناشی از سبک های شناختی آنان است که بر آنها کنترل آگاهانه ندارند.
اصطلاح دیگری که در متون روانشناسی پرورشی و روانشناسی یادگیری مورد استفاده قرار می گیرد سبک شناختی است. سبک شناختی را عمدتاً به عنوان روشی که یادگیرنده به کمک آن اطلاعات را پردازش میکند. هر چند که بعضی نظریه پردازان اصطلاحات سبک یادگیری و سبک شناختی را از هم جدا می دانند اما اکثریت صاحب نظران و روانشناسان پرورشی آن دو را معادل به کار میبرند یکی دیگر از پژوهشگران سبک های یادگیری کسیدی گفته است میتوان سبک شناختی را به عنوان یکی از اجزای مهم سبک یادگیری به حساب آورد. بنتهام نیز گفته است سبک شناختی زیر ساخت سبک یادگیری و در برگیرنده توصیف های نظری از فرایند یادگیری است در حالی که سبک یادگیری جنبۀ صوری بیشتری دارد و مورد علاقه معلمان و پرورشکاران است.
انواع سبک های یادگیری:
سبک های یادگیری یا ترجیحات یادگیری بسیار گوناگون اند. با این حال، می توان آنها را به سه دسته شناختی ،عاطفی و فیزیولوژیکی تقسیم کرد سبک های یادگیری شناختی به روش هایی که شخص موضوع ها را ادراک میکند اطلاعات را به خاطر میسپارد درباره مطالب میاندیشد، و مسائل را حل میکند گفته میشود سبک های یادگیری عاطفی در برگیرندۀ ویژگی های شخصیتی و هیجانی یادگیرنده مانند پشتکار تنها کار کردن یا با دیگران کار کردن و پذیرش یا رد تقویت کننده های بیرونی است. سبک های یادگیری فیزیولوژیکی جنبه زیست شناختی دارند و در برگیرنده واکنش فرد به محیط فیزیکی مؤثر بر یادگیری او هستند مانند ترجیح دادن مطالعه در شب یا روز یا ترجیح دادن مطالعه در محیط های گرم یا محیط های سرد همچنین در رابطه با سبک های فیزیولوژیکی میتوان گفت که بعضی از یادگیرندگان گوش دادن به یک سخنرانی یا توضیحات شفاهی معلم را به خواندن متن یا انجام دادن تکالیف عملی ترجیح میدهند در حالی که بعضی دیگر خواندن مطالب و یادگیری از روی شکل ها و نمودارها را می پسندند و بعضی دیگر از انجام کارهای عملی و دستکاری وسیله ها و ابزارها بهتر می آموزند از میان این سه دسته سبک یادگیری سبک های یادگیری شناختی فراوانتر از همه مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند و از اهمیت بیشتری برخوردارند ما نیز این سبک ها را بیشتر توضیح میدهیم.
سبک های یادگیری شناختی:
سبک های یادگیری شناختی بسیار متنوع اند ما در اینجا مهمترین و معروف ترین آنها را توضیح می دهیم.
سبک های وابسته به زمینه و نابسته به زمینه سبک های وابسته به زمینه و نابسته به زمینه فارغ از زمینه گویای این است که قضاوت های شخصی بعضی یادگیرندگان تحت تأثیر زمینه موضوع یادگیری قرار میگیرد در حالی که برای بعضی یادگیرندگان دیگر تأثیر زمینه بسیار اندک است یا اصلاً وجود ندارد ویتکین ، مور، گودیناف و کاکس افرادی که از لحاظ سبک یادگیری وابسته به زمینه اند به راحتی نمیتوانند محرک ها را از زمینه ها جدا کنند، لذا ادراک های آنان به سادگی تحت تأثیر تغییرات زمینه ای قرار میگیرد از سوی دیگر افرادی که از لحاظ سبک یادگیری نابسته به زمینه فارغ از زمینه اند به سادگی میتوانند محرک ها را از زمینه ها جدا سازند لذا ادراک های آنان از تغییرات زمینه تأثیر چندانی نمی پذیرد به افراد دارای سبک وابسته به زمینه کلینگر و به افراد دارای سبک نابسته به زمینه تحلیلی نگر نیز میگویند زیرا افراد گروه اول شکل و زمینه را در یک ترکیب کلی میبینند و لذا جداسازی شکل از زمینه برای آنان دشوار است اما افراد گروه دوم شکل و زمینه را جدا از هم میبینند و لذا به راحتی میتوانند آنها را از هـ تشخیص دهند به عنوان مثال افراد دارای سبک نابسته به زمینه محرک یا شش ضلعی الف را از زمینه ب به راحتی تشخیص میدهند در حالی که افراد دارای سبک وابسته به زمینه به سادگی از عهده انجام این کار بر نمی آیند. بعد وابسته به زمینه نابسته به زمینه نشان میدهد که تا چه اندازه افراد میتوانند به هنگام کوشش برای تشخیص جنبه های مهم یک موقعیت خاص بر عناصر زمینهای مزاحم غلبه کنند.
سبک های تکانشی و تأملی:
دسته بندی دیگر سبک های یادگیری شناختی سبک تکانشی در مقابل سبک تاملی است یادگیرندگان تکانشی سریع کار میکنند اما اشتباهات زیادی مرتکب می شوند؛ یادگیرندگان تأملی کند کار میکنند اما اشتباهات کمتری مرتکب میشوند. به سخن دیگر، یادگیرندگان تکانشی به سؤال هایی که از آنان پرسیده میشود یا مسائلی که به آنان داده می شود با اولین جوابی که به ذهنشان میرسد پاسخ میدهند و تنها چیز مهم برای آنان سریع جواب دادن است. در مقابل یادگیرندگان تأملی پیش از حرف زدن یا جواب دادن فکر میکنند و در عوض سریع جواب دادن ترجیح میدهند که وقت صرف کنند و تا آنجا که ممکن است جواب درست بدهند.
گود و برافی گفته اند ابتدا که مفهوم سرعت شناختی مطرح شد تأکید بر سرعت پاسخ دهی بود، اما بعدها معلوم گشت که ویژگی های کیفی دیگری که بر صحت پاسخ دهی تأثیر میگذارند نیز باید در نظر گرفته شوند علاوه بر کسانی که پاسخ های سریع غیر صحیح یا پاسخ های ، صحیح میدهند افرادی وجود دارند که پاسخ های سریع و درست یا پاسخ های کُند و نادرست میدهند. بنابراین بعضی افراد که سریع پاسخ میدهند به دلیل تسلطشان بر موضوع است نه به دلیل تکانشی بودن و برخی افراد که کند جواب میدهند به دلیل عدم تسلط شان بر موضوع است نه به دلیل تأمل کردن.
*سنجش سبک های تکانشی و تأملی به وسیله آزمون همتایابی شکل های آشنا سنجش میشوند. در این آزمون هر سؤال از تعدادی شکل مربوط به اشیای مختلف مانند برگ درخت ،قیچی و گربه که اختلاف های جزئی با یکدیگر دارند تشکیل شده است. آزمون شونده باید از میان شکل های داده شده یکی را که کاملاً شبیه به شکل نمونه است انتخاب کند. زمان پاسخ دهی و تعداد اشتباهات در تمام مدت اجرای آزمون شمارش میشوند.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.