امتیازات شایستگی در طرح رتبه بندی فرهنگیان
شایستگیهای حرفهای در رتبهبندی فرهنگیان به معیارهایی برای امتیازدهی به معلمان جهت ارتقاء رتبه آن‌ها اشاره دارد. این شایستگی‌ها به چهار دسته تقسیم میشوند: عمومی، تخصصی، حرفهای و تجربه. حداقل امتیازات لازم برای هر رتبه در جدول شاخصها متفاوت است و شامل رتبه‌هایی مانند آموزشیار معلم، مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و غیره می‌شود. معلمان بر اساس امتیازاتی که کسب می‌کنند، در این رتبهبندی قرار میگیرند.
طرح رتبهبندی معلمان بر اساس معیارهایی تحت عنوان شایستگی‌ها ارزیابی می‌شود. با این حال، بسیاری از معلمان هنوز نمی‌دانند که مبنای این شایستگی‌ها چیست و یا برای هر کدام چه امتیازاتی در نظر گرفته شده است. این موضوع باعث شده تا برخی از معلمان نسبت به امتیاز خود اعتراض داشته باشند یا مستندات لازم برای ارتقاء امتیاز و رتبه را بارگذاری نکنند.
به همین دلیل، در این مقاله علاوه بر تعریف شایستگی‌ها، جدول شایستگیهای حرفهای در رتبهبندی معلمان نیز آورده شده تا معلمان با شاخص‌های امتیازدهی بیشتر آشنا شوند. همچنین، حداقل امتیازات لازم برای رتبهبندی معلمان و موارد مربوط به اینکه چه افرادی مشمول این رتبهبندی میشوند، بررسی شده است.
شایستگی های حرفه ای در رتبه بندی فرهنگیان چیست؟
طرح رتبهبندی معلمان بر اساس سند تحول بنیادین تدوین شده و توسط رئیس پژوهشگاه مطالعات وزارت آموزش و پرورش معرفی و اجرا گردیده است. هدف این طرح، ارتقاء کیفیت نظام آموزشی، بهبود وضعیت معیشتی فرهنگیان و کارکنان آموزش و پرورش، و افزایش انگیزه معلمان برای ارتقاء سطح علمی و تجربی خود است.
این طرح بر اساس شایستگیهای حرفهای معلمان عملیاتی می‌شود و معلمان بر اساس امتیازاتی که کسب می‌کنند، در پنج دسته آموزشیار، مربی، استادیار، دانشیار و استاد معلم قرار میگیرند. حقوق دریافتی هر دسته متفاوت است و معلمانی که از شایستگیهای حرفهای برخوردار باشند، می‌توانند سطح خود را ارتقاء دهند.
شایستگیهای حرفهای در رتبهبندی فرهنگیان به چهار گروه تقسیم میشوند:
شایستگیهای عمومی: شامل رفتار، عقاید، دیدگاه‌ها و باورهای معلم که باید با ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی جامعه اسلامی ایران تطابق داشته باشند. عملکرد معلمان در شناخت مسائل پیرامون و انتقال مفاهیم اساسی به دانش‌آموزان نیز مهم است.
شایستگیهای تخصصی: شامل دانش تربیتی و حوزه‌های مرتبط با یاددهی-یادگیری، ابداع، خلاقیت، اختراعات علمی، تفکر علمی و آخرین مدرک تحصیلی. امتیاز مدرک تحصیلی در رتبهبندی معلمان نیز اهمیت دارد.
شایستگیهای حرفهای: ترکیبی از شایستگیهای عمومی و تخصصی به همراه کاربست مهارت‌های تخصصی و تربیتی. عملکرد رقابتی در زمینه‌های مختلف و کسب مقام در رویدادها و جشنواره‌ها نیز باعث افزایش امتیاز در این دسته می‌شود.
شایستگیهای تجربی: شامل سابقه خدمتی معلم و تواناییهایی که در این مدت به دست آورده است. هر چه سنوات خدمتی و عملکرد بهتر باشد، امتیاز بالاتری به معلم اختصاص داده می‌شود.
ارزیابی شایستگیهای حرفهای در رتبهبندی فرهنگیان توسط ارزیابان حرفهای شامل سرگروه‌ها، راهبران آموزشی، مدیر، معلم و هیئت ممیزه انجام می‌شود. این ارزیابان امتیازات را بر اساس مستندات و مدارک ارائه شده توسط فرهنگیان اختصاص می‌دهند.
جدول شایستگی های حرفه ای در رتبه بندی معلمان
جدول شایستگیهای حرفهای در رتبهبندی معلمان به منظور شفاف‌سازی و رفع ابهامات معلمان در مورد فاکتورهای اصلی امتیازدهی تدوین و منتشر شده است. این جداول به معلمان کمک می‌کند تا با نحوه انجام ارزیابی‌ها آشنا شوند و بدانند که چه معیارهایی برای امتیازدهی در نظر گرفته شده است.
این جداول برای هر کدام از شایستگی‌ها به صورت جداگانه طراحی شده‌اند و تمامی عناوین و ابعاد مورد نظر در آن‌ها قید شده است. به این ترتیب، معلمان می‌توانند با مراجعه به این جداول، اطلاعات دقیقی در مورد شایستگیهای حرفهای در رتبهبندی فرهنگیان کسب کنند
حداقل امتیازات لازم برای رتبه بندی معلمی
بر اساس جدول شاخص‌های شایستگیهای حرفهای در رتبهبندی فرهنگیان، هر آیتم مربوط به شایستگی‌ها دارای امتیاز خاصی است. این امتیازات در نهایت جمع شده و معلمان باید حداقل امتیاز لازم را کسب کنند تا رتبه مربوطه به آن‌ها اعطا شود.
معلمان بر اساس امتیازاتی که کسب می‌کنند، در یکی از دسته‌های آموزشیار معلم، مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم قرار میگیرند. حداقل امتیازات لازم برای هر رتبه با توجه به شایستگیهای عمومی، تخصصی، حرفهای، تجربه و امتیاز پایانی در جدول مشخص شده است.
چه افرادی مشمول رتبه بندی فرهنگیان می شوند؟
علاوه بر مواردی که تاکنون بیان شد، یکی از سوالات مهم این است که چه کسانی مشمول رتبهبندی فرهنگیان میشوند؟ به طور کلی، افرادی که در پست‌های کارشناسی و بالاتر در یکی از مشاغل معلمان مشغول به کار هستند، از تاریخ تغییر سمت و استخدام به عنوان معلم، مشمول نظام رتبهبندی خواهند شد.
با این حال، این یک معیار کلی است و ممکن است اطلاعات دقیقی در مورد مشمولان این طرح ارائه ندهد. در واقع، تمام افرادی که حکم پرسنلی آموزش و پرورش دارند، مشمول این رتبهبندی خواهند بود. اما به طور دقیق‌تر، چه کسانی مشمول رتبهبندی فرهنگیان میشوند؟ در ادامه به این موارد پرداخته شده است:
- آموزگاران
- دبیران
- هنرآموزان
- مربیان امور تربیتی
- مشاوران واحد آموزشی
- مراقبان سلامت
- مدیران و معاونان واحدهای آموزشی و تربیتی
با وجود توضیحات بالا، برخی افراد ممکن است در مورد مشمولیت خود در این قانون تردید داشته باشند، زیرا وضعیت آن‌ها ممکن است متفاوت باشد. به همین دلیل، در زیر افرادی که مشمول رتبهبندی نمی‌شوند به طور دقیق ذکر شده است:
- نیروهایی که کد شناسه استخدام مورد تأیید سازمان اداری و استخدامی کشور ندارند
- کارکنان مأمور یا افرادی که به سایر دستگاه‌های اجرایی منتقل شده‌اند
- کارکنانی که به عنوان مأمور به مدارس غیر دولتی منتقل میشوند (به استثنای مدیران و معاونانی که از آموزش و پرورش حقوق دریافت می‌کنند)
- نیروهای مازاد یا در اختیار مدرسه
- افرادی که از بیش از یک صندوق حقوق دریافت می‌کنند
- افرادی که در مرخصی بدون حقوق هستند
- افرادی که به دانشگاه‌های فرهنگیان و شهید رجایی منتقل شده‌اند
- افرادی که مشغول به تحصیل هستند
علاوه بر این موارد، اگر شخصی قبلاً در پست‌های کارشناسی یا بالاتر شاغل بوده و سپس به عنوان معلم مشمول طرح رتبهبندی شده باشد، در صورت بازگشت به شغل اداری خود، دیگر مشمول طرح رتبهبندی فرهنگیان نخواهد بود. البته شرایط مورد نیاز برای این منظور باید توسط مراجع ذی‌صلاح بررسی شود.
برای مطالعه بیشتر
