چکیده فصل دهم فنون تدریس از سری منابع آزمون آموزگاری ۱۴۰۲
چکیده فصل
آموزش مسئله محور، موقعیتی همراه با تحیر را برای یادگیری فعال دانش آموزان فراهم می سازد و به دانش آموزان فرصت میدهد که مسائل خود را از طریق اندیشه کاوش و پژوهش به مدد شواهد به دست آمده بیازمایند و شخصا از آنها نتیجه گیری کنند. بسیاری از متخصصان و روان شناسان تربیتی بر این باورند که افراد به صورت انفعالی کسب دانش نمیکنند بلکه از طریق فعالیت و کنش متقابل با محیط های فیزیکی به یافته های جدید دست پیدا میکنند در آموزش مسئله محور نیز دانش آموزان همچون پژوهشگران ،واقعی در عمل با مسئله ای روبه رو شده درباره آن و راه حل های ممکن می اندیشند و پس از جمع آوری و طبقه بندی اطلاعات لازم با استفاده از راهبردهای علمی و تجزیه و تحلیل اطلاعات به پذیرش یا عدم پذیرش پاسخ های احتمالی خود اقدام میکنند.
در این فصل رایج ترین روش های رویکرد مسئله محور تحت عنوان روش گردش علمی روش آزمایشگاهی روش اکتشافی روش کاوشگری و روش های واحد محور معرفی و تجزیه و تحلیل شده اند.
روش گردش علمی که در فرایند آموزش های علمی اجتماعی و تاریخی کاربرد دارد، با توجه به مدت زمان اجرای آن به گردش علمی کوتاه مدت، روزانه، هفتگی، و ماهانه تقسیم میشود این روش از نظر اجرا شامل سه مرحله است:
۱) فعالیت های قبل از گردش علمی
۲) فعالیت های ضمن گردش علمی
۳) فعالیت های بعد از گردش علمی هنگام اجرای روش گردش علمی توجه به نکات مهمی چون اخذ موافقت از اداره آموزش و پرورش و والدین دانش آموزان رعایت نکات ایمنی و انطباق محل بازدید با هدفهای آموزشی اهمیت دارد این روش فعالیتهای آموزشی را از محدوده درون کلاس به بیرون کلاس میکشاند و زمینه ارتباط مدرسه با جامعه را فراهم می سازد، ضمناًمهارت های ،مشاهده مقایسه و تجزیه و تحلیل را در دانش آموزان تقویت می کند.
روش آزمایشگاهی روشی است که دانش آموزان از طریق وسایل آزمایشگاهی عملاً به تجربه و آزمایش مستقیم میپردازند. این روش برای دروسی مانند علوم تجربی روش مناسبی است. در این رویکرد آموزشی چگونگی هدایت معلم حایز اهمیت است. قبل از شروع آزمایش معلم باید نحوه آزمایش، نکات ایمنی و چگونگی تنظیم گزارش را به دانش آموزان بیاموزد در مواردی که ابزار و مواد آزمایش خطرناک یا نادر و گران قیمت است بهتر است معلم خود به انجام آزمایش بپردازد. روش اکتشافی معطوف به ایجاد موقعیتی است که در آن دانش آموزان با راهنمایی محدود و یا بدون راهنمایی معلم به کشف روابط پدیده ها یا تولید اندیشه های جدید میپردازند این روش آموزشی موافقان و مخالفان زیادی دارد. برونر به عنوان یکی از موافقان این روش در تبیین نظریه خود به چهار عامل مهم فرایند یادگیری ساخت یادگیری اهمیت شهود و انگیزه های درونی تأکید دارد. وی روش اکتشافی را با سایر روش های حل مسئله مترادف نمیداند زیرا به نظر او روش اکتشافی تفکر شهودی را می طلبد، در حالی که سایر روش های حل مسئله نیازمند روش خاص و تفکر تحلیلی اند. یکی دیگر از موافقان روش اکتشافی بیگ است که این روش را آموزش برای بازاندیشی مینامد و پیشنهاد می کند که در فرایند تدریس دائماً موضوع را عوض کنید، یافته های مغشوش ارائه دهید، به دانش آموزان اجازه دهید خطا کنند و سپس از آنها سؤال کنید تا به بازاندیشی و اکتشاف برسند. به نظر او فعالیت برای بازاندیشی نیازمند بحث آزاد و زمان بیشتری است. در روش اکتشافی محیط آموزشی باید کاملاً آرام و به دور از اضطراب و تنش باشد، و دانش آموزان بتوانند به طور آزاد عقاید خود را بیان کرده، به گفتار دیگران گوش دهند و در مورد راه حل های مختلف و کشف روابط بیندیشند. روش کاوشگری روشی است که توان طبیعی کنجکاوی دانش آموزان را تقویت می کند و سبب میشود که آنها به طور مستقل اما با روشی منظم و علمی به کاوش بپردازند و به دنبال چرایی مسئله باشند. دانش آموزان در فرایند کاوشگری یاد میگیرند که به یافته ها و اندیشه های دیگران احترام بگذارند، و عقاید مخالف را تحمل کنند. برای اجرای روش کاوشگری شش مرحله توصیه شده است:
مرحله اول
فراهم آوردن موقعیت دارای مسئله یا مشکل توسط معلم.
مرحله دوم
تمرکز دانش آموزان روی مسئله و استفاده از تجارب گذشته خود برای پی بردن به ماهیت آن و جمع آوری مقدماتی اطلاعات برای شناخت بهتر مسئله.
مرحله سوم
فرضیه سازی مرحله چهارم آزمایش یا مشاهده با مطالعه منابع معتبر به منظور جمع آوری دقیق اطلاعات
مرحله پنجم
سازماندهی اطلاعات جمع آوری شده و مشخص کردن تفاوتها و تشابه هایی که در میان شواهد به پذیرش یا عدم پذیرش فرضیه ها منجر می شوند.
مرحله ششم
تحلیل انگاره های کاوشگری و نتیجه گیری و تعمیم نتایج به دست آمده به موارد مشابه.
روش واحد محور شامل یک رشته فعالیت هایی است که در اطراف یک دسته. مفاهیم کلی دور میزند و کلیه مطالب را در حول یک محور مورد مطالعه قرار می دهد. این روش ممکن است به صورت واحد موضوع ،محور واحد تجربه محور یا واحد پروژه محور اجرا شود. در این نوع از فعالیت های آموزشی تعامل اجتماعی احساس مسئولیت انگیزه های درونی رابطه مطلوب بین دانش آموزان و معلمان رابطه نزدیک بین آموخته ها و شرایط واقعی زندگی و ارتباط منطقی بین مفاهیم آموزشی به نحوی شایسته وجود دارد. این روش آموزشی نیز کاملاً دانش آموز محور است، و معلم در آن نقش راهنما و ناظر را دارد.
خود را بیازمایید
1. روش گردش علمی و مراحل اجرای آن را به اختصار توضیح دهید.
2. روش آزمایشگاهی، محاسن و محدودیت های آن را در نیم صفحه بنویسید.
3. روش اکتشافی و مراحل اجرای آن را به اختصار توضیح دهید.
4.دیدگاه های مختلف در مورد روش اکتشافی را با هم مقایسه کنید.
5. ویژگیه ای روش کاوشگری را در یک صفحه بنویسید
6.مراحل اجرای روش کاوشگری را به ترتیب توضیح دهید.
7. نقش معلم را در اجرای روش های گردش علمی آزمایشگاهی و کاوشگری، به تفکیک مشخص نمایند.
8.روش واحد تجربه محور، واحد پروژه محور و واحد موضوع محور را با هم مقایسه کنید و تفاوت ها و تشابه های آنها را مشخص نمایید.
9. روش های تعاملی را با روش های مسئله محور مقایسه کنید و وجوه تمایز و تشابه آنها اه را در یک جدول بنویسید پاسخ های خود را با محتوای کتاب مقایسه و تحلیل کنید و میزان یادگیری خود را مورد ارزشیابی قرار دهید.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.