اموزش هوش ، فصل دوازدهم روانشناسی تربیتی ، منبع آزمون آموزگاری ۱۴۰۲

آموزش هوش:

هر چند که در گذشته این گونه تصور میشد که هوش یک توانایی ارثی غیر قابل تغییر است و لذا آموزش در آن تأثیر چندانی ندارد اما نظریه پردازان تازه تر هوش بر تغییر ناپذیری آن اصرار نمی ورزند و اقدامات آموزشی و فراهم آوردن تجارب یادگیری را بر افزایش هوش دانش آموزان مؤثر میدانند در این باره گفته اند کوشش هایی که به منظور بالا بردن سطح هوش صورت گرفته ثمربخش بوده اند آموزش مستقیم مهارتهای شناختی مورد سنجش با آزمونهای هوش به کودکان پیش دبستانی و دبستانی بزرگسالان و دانش آموزان دارای ناتوانایی های یادگیری موفقیت آمیز بوده است سپانسیولو و استرنبرگ نیز گفته اند در کل چنین به نظر میرسد که آموزش هوش می تواند عملکرد فرد در آزمونهای هوش و عملکردهای وسیع تر هوشی او از جمله پیشرفت آموزشگاهی را بهبود بخشد همچنین اسلاوین گفته است یکی از رؤیاهای دیرینه آموزشی یافتن راهی برای باهوش کردن دانش آموزان است منظور صرفاً دادن اطلاعات و ایجاد مهارتهای مختلف نبودهبلکه به طور کلی ایجاد توانایی یادگیری و کسب دانشها و مهارتهای تازه بوده است. شاید روزی کسی با یک داروی معجزه گر از راه برسد، اما فعلاً پژوهشگران مختلف در حال تهیه و تدوین برنامه های آموزشی ویژه ای هستند که به کمک آنها مهارتهای کلی اندیشیدن را در دانش آموزان افزایش دهند.

غنی سازی مؤثر

یکی از برنامه های آموزشی معروف که برای آموزش تواناییهای هوشی یا ذهنی ایجاد شده غنی سازی مؤثرا نام دارد این روش را ریوون فیورستاین پدید آورده است. در این برنامه آموزشی دانش آموزان یک رشته تکلیف کتبی یا مداد و کاغذی انجام میدهند که هدف آن ایجاد مهارتهای ذهنی یا هوشی مانند طبقه بندی ،کردن مقایسه کردن جهت یابی فضایی ادراک ،تحلیلی و تصاعد عددی است اسلاوین به پژوهش هایی اشاره میکند که نشان داده اند برنامه غنی سازی مؤثر بر عملکرد یادگیرنده در آزمونهای هوش و استعداد تأثیر مثبت داشته است. هر چند که هنوز درباره چگونگی تغییر پذیری هوش اختلاف نظر فراوان وجود دارد و گرچه تاکنون روشهای نظام دار آموزشی متنوعی برای آموزش هوش و استعداد تدوین نشده اند، با این حال شواهد تجربی و نظریه های تربیتی فراوانی موجودند که نشان میدهند غنی سازی محیط رشد و ،تربیت به ویژه در سالهای اولیه ،زندگی در پرورش استعدادهای ذهنی مؤثرند. معلمان با سرلوحه قرار دادن این اصل میتوانند به رشد استعدادهای دانش آموزان خود کمک کنند.

تمرین سنجیده:

برای بالا بردن قریحه دانش آموزان نیز راههایی پیشنهاد شده که یکی از معروف ترین آنها تمرین سنجیده است. منظور از تمرین سنجیده فعالیتی است که هدف اصلی آن ایجاد و گسترش مهارت است. ادائل، زیو، و اسمیت تمرین سنجیده را به نحو زیر تعریف کرده اند: “فعالیتی که برای افزایش مهارتهای مربوط به یک زمینه خاص طرح ریزی میشود . تمرین سنجیده از چهار مرحله زیر درست شده است (۱) تمرین کردن برای پالایش دادن مهارت (۲) با خود اندیشیدن (۳) آموزش و دریافت بازخورد و (۴) یاد گرفتن از راه مشاهده در مرحله اول یادگیرنده به قصد گسترش و پالایش ،مهارت به تمرین می پردازد. در مرحله دوم به تفکر میپردازد با این هدف که چه کاری بکند که مهارت خود را بهبود بخشد.

خلاصه فصل

*هوش را با توجه به عناصر زیر تعریف کردهاند (۱) توانایی پرداختن به امور انتزاعی (۲) توانایی حل کردن ،مسائل (۳) توانایی یادگیری
*استعداد از نظر کارول عبارت است از مقدار زمانی که شخص نیاز دارد تا مطلبی را بیاموزد یا مهارتی را کسب کند. . نخستین آزمون هوش به وسیلۀ آلفرد بینه و دستیار او تئودور سیمون ساخته شد و هدف آن
شناسایی دانش آموزان نیازمند کمکهای ویژه در مدارس فرانسه بود بعدها آزمون بینه و سیمون به ایالات متحد آمریکا برده شد و در آنجا به وسیله لوئیس ترمن استاد دانشگاه استانفورد به انگلیسی ترجمه و با شرایط جامعه آمریکا استاندارد شد و به آزمون معروف استانفورد بینه شهرت یافت.
*دیوید وکسلر و چارلز اسپیرمن از طرفداران هوش یگانه اند این روانشناسان به وجود یک توانایی کلی در انسان باور دارند.
*طرفداران هوش چندگانه معتقدند هوش جنبه های مختلفی دارد و به یک عامل کلی منحصرنمی شود.
*نظریه ساخت ذهنی گیلفورد از سه بخش اصلی با نامهای عملیات محتوا و فراورده تشکیل یافته است
*نظريه هوش استرنبرگ از سه بخش زیر تشکیل یافته است (۱) استفاده از اندیشه و راه حلها در زندگی عملی یا هوش عملی (۲) تولید اندیشههای تازه یا هوش خلاق (۳) و توانایی تفکر انتزاعی با هوش تحلیلی نظریه هوشهای چندگانه گاردنر شامل هشت نوع هوش متفاوت به نامهای زیر است:
زبانی – موسیقایی- منطقی – ریاضی-فضایی- بدنی -جنبشی -طبیعت گرایانه- میان فردی و درون فردی

*هوش هیجانی به توانایی فرد در نظارت بر احساسها و هیجانهای خود و دیگران به منظور متمایز ساختن آنها از یکدیگر و استفاده از این اطلاعات برای هدایت اندیشه و عمل گفته میشود.

*هوشهر یا بهرهوشی از تقسیم سن ذهنی یا عقلی بر سن تقویمی و ضرب خارج قسمت در ۱۰۰ به دست می آید. هو شبهر انحرافی دارای یک توزیع بهنجار با میانگین ۱۰۰ و انحراف معیار ۱۵ است.

*در منحنی بهنجار به ۵ درصد بالا و پایین افراد استثنایی میگویند در این تعداد نصف پایین را استثنایی های پایین یا عقب مانده های ذهنی و نصف بالا را استثنایی های بالا یا با استعدادها تشکیل میدهند.

جهت خرید سوالات تاریخ ایران در دوره اسلامی ازمون دبیری مطالعات اجتماعی ” کلیک “ کنید