مراحل اجرای روش بدیعه پردازی ،فصل نهم فنون تدریس از سری منابع آزمون آموزگاری ۱۴۰۲
مراحل اجرای روش بدیعه پردازی
مراحل اجرای روش بدیعه پردازی دو شیوه مشخص در اجرای روش بدیعه پردازی وجود دارد. اولین شیوه بر آن است که به مسائل و نظریات آشنا در پرتو خلاقیت و بینشی تازه نگاه کند، و شیوه دوم می کوشد مفاهیم و عقاید جدید نا آشنا را به وسیله مفاهیم آشنا معنی دار سازد. هر چند هر دو شیوه از سه نوع قیاس ذکر شده استفاده میکنند اما هدف ها و مراحل آموزش آنها یکسان نیست . در زیر مراحل اجرای دو شیوه بدیعه پردازی به تفکیک و با ذکر مثال بررسی و تحلیل میشود:
مرحله اول
توصیف مسئله با وضعیت جدید در این مرحله معلم دانش آموزان را به توصیف موقعیت جدید وا می دارد مثال زیر مربوط به یک جلسه بدیعه پردازی است و معلمی را نشان میدهد که به دانش آموزان خود کمک می کنند تا مفهومی آشنا را با نگاهی جدید مورد توجه قرار دهند. او در شروع کلاس از دانش آموزان می خواهد مفهومی را انتخاب کنند تا بعداً در نوشتن انشا به توضیح آن بپردازند. دانش آموزان پس از بحث و مذاکره مفهوم شهروند بی فرهنگ را از میان مفاهیم مختلف انتخاب می کنند. معلم پس از تأیید از دانش آموزان میخواهد آن را به گونه ای معرفی کنند که از سایر افراد کاملاً تمیز داده شود. دانش آموزان هر کدام اسمی برای او تعیین می کنند. معلم به دانش آموزان می گوید: اسم مطلب مهمی نیست و آنها باید ویژگی های چنین شخصیتی را بیان کنند دانش آموزان صفاتی چون موی سیاه فرفری یا بلند، ظاهری ژولیده، چشمانی خون آلود و بدنی چاق با ناخن های شکسته را برای او در نظر می گیرند. معلم آیا در صفات ذکر شده مطلب جدیدی وجود دارد؟ دانش آموزان نه خصوصیات ذکر شده قالبی، خیلی قدیمی و کلی است. چیز جدیدی ارائه نداده است. صفات ذکر شد معلم موافقم گفته های شما شامل گروه های مختلفی میشود. با نگاهی تازه به او بنگرید. فکر کنید، اگر از شما بپرسند که او به چه چیزی شباهت دارد (قیاس مستقیم) چه می گویید؟
مرحله دوم
قياس مستقیم اینک میخواهیم از منظر جدیدی به موضوع مورد بحث نگاه کنیم؛ مثلاً بگوییم او شبیه یک ماشین است. با بیان این ویژگی معلم دانش آموزان را وارد قیاس مستقیم میکند و ماهیت این قیاس (ماشین) را برای آنان معین می سازد. در این مرحله دانش آموزان هر کدام ماشینی را نام می برند؛ مثلاًماشین لباسشویی ،ماشین قدیمی اوراق شده ،ماشین بی ترمز معلم سعی می کنند. دانش آموزان را به سمت قیاس های جدید و بیشتری هدایت کند، و پس از ذکر قیاس های مختلف از آنان می خواهد ماشینی را که نزدیک ترین و عجیب ترین شباهت را به شهروند بی فرهنگ دارد معین کنند. دانش آموزان پس از بحث و تبادل نظر ماشین بی ترمزه را انتخاب می کنند.
مرحله سوم
قیاس شخصی در این مرحله با قیاسی که انتخاب کرده اند درگیری همدلانه پیدا کنند. معلم اگرچه بسیار سخت است، سعی کنید یک ماشین بی ترمز شوید. اینک چه احساسی نسبت به خود دارید؟ ملاک است. هر دانش آموز بسیار و هیچ چیز را نمی شناسم، اصلاً کنترل ندارم آن ممکن است خود و دیگران را نابود کنم . من برای دیگران ارزش قائل نیستم. دانش آموز عصبانی هستم از خود متنفرم قانون را نمی شناسم و آن را زیر با می گذارم کار سازنده ای از من سره نمی زند بی هدفم به هر سو که می خواهم حرکت می کنم. معلم اجازه دهید پاسخ های شما را مرور کنیم. آیا میتوانید از میان مفاهیم ارائه شده دو کلمه را انتخاب کنید که با هم در تعارض و تناقض باشند؟
مرحله چهارم
تعارض فشرده دانش آموزان با استفاده از توصیف های گام دوم و سوم چند قیاس فشرده را پیشنهاد می کنند؛ مثلاً یکی می گوید متفکر بی فکر دیگری می گوید قانون مدار قانون شکن و سومی می گوید حرکت بخش نابود کننده. معلم بسیار خوب کدام یک از این کلمات متناقض را دوست دارید؟ کدام یک عرصه واقعی تعارض است؟ کلاس به اتفاق میگوید «قانون مدار، قانون شکن معلم بسیار خوب حال به قیاس مستقیم فکر کنید قیاسی را از جهان حیوانات با استفاده از کلمات متناقض قانون مدار، قانون شکن، بیاورید.
مرحله پنجم
قیاس مستقیم در این مرحله تعارض فشرده بررسی نمی شود. بلکه دانش آموزان به انتخاب و ارائه قیاس مستقیم دیگری مبتنی بر تعارض فشرده می پردازند. در این مرحله هیچ ذکری از موضوع اصلی به میان نمی آید. دانش آموزان گاو رها شده در گاوبازی، کرگدن خشمگین سیرک مار زنگی دست آموز است؟ روش های تدریس مبتنی بر تعامل معلم کدام یک از آنها مهیج ترین قباس مستقیم با مفهوم قانون مدار بی قانون. دانش آموزان، گاو رها شده در گاوبازی ،معلم چگونه می توان از گاو رها شده در گاوبازی برای توصیف شهروند بی فرهنگ استفاده کرد؟
مرحله ششم
بررسی مجدد تکلیف در این مرحله معلم دانش آموزان می کنند به وظیفه یا مسئله اصلی برگردند، و از آخرین قیاس، با تمام تجربه بدیعه پردازی، استفاده کنند. معلم چگونه می توان از گاو رهاشده در گاوبازی برای توصیف شهروند بی فرهنگ، استفاده کرد؟ دانش آموزان: یک شهروند بی فرهنگ اگرچه همچون گاو تربیت شده در گاوبازی، اصول و رفتارهایی را آموخته است، شعور ندارد و تابع قانون نیست. او اصلا قدرت تمیز ندارد. در موقعیت های مختلف ممکن است انسان های زیادی را فدای منافع و اندیشه های ضعیف خود سازد. معلم چرا با توجه به چنین قیاس هایی انشایی درباره شهروند بی فرهنگ نمی نویسید؟ دانش آموزان به نوشتن انشا در این زمینه می پردازند و پس از نگارش انشای خود را یکی یکی در کلاس ارائه می دهند.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.