سبک های تفکر،فصل دهم روانشناسی تربیتی،منبع آزمون آموزگاری ۱۴۰۲
سبک های تفکر:
افزون بر دسته بندی های مربوط به سبک های یادگیری و مطالعه از سبک های تفکر نیز دسته بندی هایی به عمل آمده است. رابرت استرنبرگ نخستین کسی است که مفهوم سبک های تفکر را معرفی و انواع سبک های تفکر را دسته بندی کرده است. او سبک تفکر را به عنوان طریقی که فرد می اندیشد تعریف کرده و در این باره گفته است: سبک تفکر یک توانایی نیست بلکه به چگونگی استفاده ما از توانایی هایمان اشاره می.کند افراد ممکن است عملاً در توانایی ها مشابه اما در سبک های تفکر متفاوت باشند سبک های تفکر ترجیحات ما درباره چگونگی استفاده از هوش و استعدادهایمان هستند. هوش به آنچه که فرد میتواند انجام دهد اشاره میکند اما سبک تفکر به آنچه که فرد ترجیح میدهد انجام دهد گفته میشود. استرنبرگ در دسته بندی خود از سبک های تفکر استعاره خود حکومتی ذهنی را به کار بسته و در نتیجه اصطلاحات حکومت داری را برای توضیح مفاهیم مورد نظر خود برگزیده است. الگوی سبک های تفکر استرنبرگ شامل ۳ کارکرد ۴ صورت یا شکل ۲ سطح ۲ گستره یا محدوده و ۲ گرایش است. سه کارکرد مهم حکومت داری عبارت اند از قانون گذارانه (آفریننده)، اجرایی (تحقق بخش)، و قضایی ارزشیابانه) چهار شکل حکومت عبارت اند از: پادشاهی (تک سالاری)، سلسله مراتبی (پایور سالاری) الیگارشی جرگه سالاری و بی قانونی دو سطح حکومت عبارت اند از: کلی (فراگیر) و محلی (جزئی) دو گستره عبارت اند از داخلی و خارجی و دو گرایش عبارت اند از: محافظه کارانه و ترقی خواهانه آزادمنشانه . مهمترین جنبه های این سبک ها کارکردها هستند که ما در اینجا به توضیح مختصر آنها می پردازیم.
سبک تفکر قانون گذارانه:
افراد دارای سبک قانون گذارانه دوست دارند کارها را به میل خود انجام دهند. آنان همچنین علاقه مند به خلق و تدوین و طراحی امور .هستند به سخن ،دیگر این افراد قوانین خودشان را وضع میکنند. استرنبرگ میگوید دانش آموزان دارای سبک تفکر قانون گذارانه از شیوه های موجود مدارس انتقاد می کنند و غالباً انتقادات آنان بجاست این دانش آموزان نسبت به انجام کارهایی که معلمان از آنها میخواهند چندان علاقه مند نیستند. همچنین این یادگیرندگان مسائل سازمان نیافته را ترجیح میدهند زیرا دوست دارند که آنها را خودشان سازمان دهند. از جمله کارهای دیگری که این گونه افراد دوست دارند انجام دهند عبارت اند از نوشتن مقالات ابتکاری و داستانهای کوتاه سرودن شعر طرح مسائل ریاضی و پروژه های علمی و تصمیم گیری درباره امور زندگی.
سبک تفکر اجرایی:
افراد دارای سبک تفکر اجرایی علاقه مند به اجرای قوانین و دستورالعمل ها هستند. بنابراین، آنها دوست دارند که به وسیلۀ دیگران هدایت بشوند. آنها همچنین مراحل پیچیده انجام کارهای اداری و مقررات سفت و سخت را میپسندند یادگیرندگان دارای این سبک ،تفکر به خلاف یادگیرندگان دارای سبک تفکر قانون گذارانه مسائل کاملاً سازمان یافته را ترجیح میدهند. بنا به گفته استرنبرگ، افراد دارای سبک تفکر اجرایی مسائلی که دیگران در اختیارشان قرار میدهند یا برایشان سازمان میدهند را ترجیح میدهند این افراد به اصطلاح مرد عمل هستند و عموماً دوست دارند قوانین را به اجرا درآورند هم قوانین خودشان و هم قوانین دیگران. از جمله کارهایی که دانش آموزان دارای این سبک تفکر دوست دارند انجام دهند عبارت اند از: نوشتن مقالاتی که دیدگاه دیگران به ویژه معلم را منعکس میکند حفظ کردن داستان ها و شعرهای دیگران، حل کردن مسائل طرح شده به وسیلۀ دیگران و پیروی از دستورات دیگران در انجام امور مختلف.
سبک تفکر قضایی:
افراد دارای سبک تفکر قضایی به داوری درباره امور و ارزشیابی مسائل گوناگون علاقه مندند. این افراد مسائلی را ترجیح میدهند که بتوانند از طریق آنها به تحلیل و ارزیابی اندیشه ها و امور بپردازند. بنا به گفته استرنبرگ ، افراد دارای سبک تفکر ،قضایی در کار روزنامه نگاری نوشتن مقالات تفسیری و انتقادی را بیشتر از گزارش های خبری می پسندند و به عنوان معلم ارزیابی از کار دانش آموزان را به آموزش دادن به آنها ترجیح میدهند. از جمله کارهایی که این گونه افراد دوست دارند انجام دهند عبارت اند از نوشتن مقاله های انتقادی، اظهار نظر درباره امور داوری کردن درباره مردم و کارهای آنان و ارزشیابی از برنامه ها و پروژه ها.
نتایج پژوهش های مربوط به سبک های یادگیری و تفکر:
در دو دهه اخیر پژوهش های مختلفی درباره سبک های یادگیری و تفکر انجام گرفته و رابطه سبک های گوناگون با سایر متغیرهای روانی و تربیتی بررسی شده است از جمله اینکه رابطه سبک های یادگیری با جنسیت سطح تحصیلات و سطح هوش و توانایی مورد پژوهش قرار گرفته است. پژوهش های هیکسون و بالتيمور و نایت الفنباين و مارتین نشان داده اند که بین زن و مرد از لحاظ سبک های یادگیری کلب تفاوت وجود دارد، بدین معنی که مردان بیشتر به تجربه عینی تمایل دارند در حالی که زنان عموماً تأملی تر عمل میکنند فوجی رابطه بین هوش و سبک های یادگیری را مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیده است که سبک های یادگیری همگرا و واگرا به ترتیب با استدلال کلامی و غیر کلامی قوی تر رابطه دارند. اما، در کل بین سبک های یادگیری و هوش رابطه معنی داری دیده نشده است. در مورد ارتباط بین سبک های یادگیری و پیشرفت در آزمون ها و درس های مختلف آموزشگاهی و رشته های تحصیلی نیز پژوهش های زیادی انجام گرفته اند. در پژوهش های مورد بررسی کسیدی معلوم گشته است که افراد دارای سبک یادگیری کلامی بیشتر از خواندن متون یاد می گیرند در حالی که افراد دارای سبک تجسمی در یادگیری مطالبی که به صورت تصویری ارائه می شوند موفق ترند. همچنین معلوم شده است که در آزمون های متداولی که دارای جواب های قطعی هستند، دانش آموزان و دانشجویان همگرا از دیگران موفق ترند افزون بر این دانش آموزان دارای پیشرفت تحصیلی بالا از دانش آموزان دارای پیشرفت تحصیلی پایین در سیاهه سبک های یادگیری کلب در تجربه ،عینی مفهوم سازی انتزاعی و مشاهده تأملی بیشتر نمره میآورند.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.