روش ایفای نقش،فصل نهم فنون تدریس از سری منابع آزمون آموزگاری ۱۴۰۲
روش ایفای نقش
ایفای نقش به معنایی که در اینجا به کار میرود به مهارت های خاص هنری مثل بازیگری در تئاتر و سینما نیازی ندارد بلکه معلم بنا به موقعیت، هدف و موضوع مورد نظر به عنوان یک روش از آن استفاده میکند. افرادی که در روش ایفای نقش شرکت دارند عبارت اند از:
1.معلم یا مسئول اجرا برنامه ریزی فراهم کردن امکانات و مدیریت عملیات در اجرای نمایش بر عهده معلم است. در حقیقت او کارگردان نمایش است.
۲ ایفاگران نقش ایفاگران نقش دانش آموزانی هستند که به طور داوطلب و یا انتخابی در اجرای نمایش شرکت میکنند. این افراد الزاماً نیازی به داشتن تجربه و ذوق هنری در زمینه نمایش ندارند
3.مشاهده کنندگان سایر دانش آموزان کلاس جزء مشاهده کنندگان به حساب می آیند این افراد در جریان یا پایان نمایش میتوانند درباره عملیات نمایش اظهار نظر، سؤال یا بحث کنند
در این روش دانش آموزانی که به ایفای نقش میپردازند معمولاً یکدیگر را مخاطب قرار میدهند و گفتگو بین آنها صورت میگیرد. صحنه اجرای نمایش باید طوری طراحی شود که همه دانش آموزان بتوانند نمایش را ببینند و ایفاگران نقش باید طوری صحبت کنند که همه بینندگان گفتگوی آنان را بشنوند.
مفهوم نقش و مبانی نظری آن
هر فرد برای ارتباط با دیگران در موقعیت های مختلف روشی منحصر به خود دارد. بعضی از افراد رفتار مؤدبانه مهربان و صمیمی دارند برعکس رفتار گروهی دیگر ممکن است پرخاشگرانه و خصمانه باشد. برخی احساس میکنند که اکثر مردم حقه باز و غیر قابل اطمینان اند در حالی که برخی دیگر مردم را درستکار و قابل اعتماد می دانند. افراد نسبت به خود نیز نگرش یکسانی ندارند برخی خود را باهوش و قوی و بعضی دیگر خود را ترسو، کم هوش و ناتوان تصور می کنند. چنین برداشتی از خود و دیگران محصول تعامل افراد با محیط در فرایند زندگی است. نگرش های افراد نسبت به دیگران موقعیت ها و خود بر رفتار و نحوه تصمیم گیری آنان در موقعیت های مختلف اثر گذار است.محتوای عاطفی، صحبت ها و اعمالی که در طول ایفای نقش مطرح میشوند بخشی از تحلیل های بعدی دانش آموزان خواهند بود. علاوه بر ایفاگران نقش بینندگان نقش ها نیز در فرایند ایفای نقش درگیر اعمال و احساسات نقش های مختلف می شوند و به تجزیه و تحلیل آنها می پردازند. اصولاً در گیر ساختن دانش آموزان، چه آنهایی که نقش بازی میکنند و چه آنهایی که به تماشای نقش ها می نشینند، جزء ماهیت این روش است.
فرایند نقش بازی کردن نمونه ای زنده از رفتار انسان است و به عنوان وسیله ای در اختیار دانش آموزان قرار می گیرد تا :
1.احساسات خود را بررسی و ارزیابی کنند
2. به نگرش ها، ارزش ها و ادراکات خود آگاه شوند
- 3.نگرش ها و مهارت های حل مسئله خود را گسترش دهند
4. با روش های مختلف به کاوش مفاهیم دروس بپردازند
در روش ایفای نقش این امکان وجود دارد که قیاس های اصیلی برای موقعیت های مسئله دار در زندگی واقعی خلق شوند و از طریق این باز آفرینی ها دانش آموزان خط مشی زندگی خود را مشخص یا انتخاب کنند. روش ایفای نقش میتواند به بروز احساسات درونی دانش آموزان کمک کند. و آنها را با این احساسات آشنا نماید و در ضمن موجب رهایی آنها گردد. این پالایش با رهاسازی زمانی ارزش دارد که از این روش در زمینه های درمانی و برای تغییر نوعی رفتار استفاده شود. فرایندهای نا آشکار روان شناختی را که در بردارنده نگرش ها، ارزش ها و نظام های عقیدتی افراد است میتوان از طریق ایفای نقش و تحلیل آنها به سطح هوشیاری رساند. اگر افراد ارزش ها و نگرش های خود را بشناسند و آنها را با عقاید دیگران بسنجند میتوانند تا اندازه ای نظام اعتقادی خود را کنترل کنند؛ این عمل به نقش بازی کردن روانی مشهور است. در نقش بازی کردن روانی برخوردهای رفتاری و هیجانی ایفای نقش از فعالیت های اساسی هستند که باید آنها را تجزیه و تحلیل کرد چنین تحلیلی میتواند به افراد در ارزشیابی نگرش ها و ارزش ها و نتایج عقایدشان کمک کند تا در صورت لزوم بتوانند آنها را بازنگری و بازسازکنند.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.